Canxi được biết đến như vi chất dinh dưỡng quan trọng quyết định đến sức khỏe, chiều cao, trí tuệ và tầm vóc của trẻ. Khi trẻ bị thiếu canxi trong giai đoạn đầu đời có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ. Vì vậy, cha mẹ cần quan tâm đến thực đơn ăn dặm giàu canxi để bổ sung theo đúng nhu cầu khuyến nghị cho trẻ.
1. Vai trò của canxi
Canxi là một khoáng chất giữ vai trò quan trọng trong cơ thể con người. Trong cơ thể người, thành phần cơ bản cấu tạo nên xương và răng là canxi kết hợp với phospho, làm cho xương và răng chắc khỏe. Ngoài ra, canxi còn cần cho quá trình hoạt động của thần kinh cơ, hoạt động của tim, chuyển hoá của tế bào và quá trình đông máu.
Canxi có vai trò quan trọng thúc đẩy chức năng thần kinh và cơ bắp, giúp đông máu. Khoảng 99% canxi của cơ thể tập trung ở xương và răng. Do đó trẻ em trong quá trình phát triển xương cần một nguồn cung cấp canxi ổn định để hỗ trợ quá trình tăng trưởng khỏe mạnh.
Canxi sẽ giúp trẻ cao lớn, tăng cường cho khả năng miễn dịch và tiêu diệt các loại vi khuẩn gây bệnh khi chúng xâm nhập vào cơ thể. Với những trẻ thiếu canxi, trẻ sẽ chậm lớn, xương nhỏ và yếu dễ dẫn đến bệnh còi xương, chất lượng răng kém, dễ sâu và răng mọc không đều.
BẢNG NHU CẦU CANXI KHUYẾN NGHỊ
(Theo Nhu cầu Dinh dưỡng khuyến nghị cho người Việt Nam, năm 2007)
Canxi là một khoáng chất đóng vai trò quan trọng trong cơ thể con người. Khi thiếu hoặc thừa canxi đều có thể gây ra những bệnh lý phức tạp:
Thiếu canxi:
Có thể do lượng ăn vào không đủ hoặc do hấp thu từ đường ruột kém gây ra tình trạng thiếu canxi. Khi cơ thể bị thiếu canxi, để duy trì nồng độ canxi trong máu cơ thể sẽ tự huy động canxi từ trong xương ra, do đó ảnh hưởng đến sức khỏe của xương, dẫn đến những nguy cơ sau:
• Thiếu xương (mật độ khoáng của xương thấp hơn bình thường).
• Loãng xưỡng (mật độ xương rất thấp).
• Tăng nguy cơ gãy xương.
Thừa canxi:
Rất hiếm gặp các trường hợp thừa canxi trong máu hay tích trữ thừa trong mô do tiêu thụ quá nhiều canxi do lượng canxi khi ăn vào dư thừa, canxi sẽ được bài tiết ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên khi dùng thuốc canxi liều cao, kéo dài có thể dẫn đến một số tác dụng phụ thường thấy như sau:
• Sỏi thận.
• Tăng canxi huyết và suy thận.
• Giảm hấp thu các khoáng chất cần thiết khác như sắt, kẽm, magiê và phospho.
2. Các thực phẩm giàu canxi cho bé
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Sữa mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, ngoài lượng chất dinh dưỡng quan trọng như kali, protein, vitamin A, D và B12,… sữa và các sản phẩm từ sữa là những thực phẩm bổ sung canxi cho bé rất tốt.
Cơ thể hấp thụ canxi trong các sản phẩm từ sữa dễ dàng hơn so với canxi từ nguồn khác. Mẹ nên chuẩn bị ít nhất một khẩu phần ăn có sản phẩm từ sữa mỗi ngày trong chế độ ăn của con. Nếu con không thích sữa, có thể thay thế bằng sữa chua và pho mát.
Đậu nành
Đậu nành là một thực phẩm giàu canxi cho bé, có thể sử dụng các sản phẩm từ đậu nành như sữa đậu nành, sữa chua đậu nành và đậu phụ để chế biến các món ăn ngon phù hợp với lứa tuổi của con.
Sữa đậu nành cũng là một thay thế tốt cho trẻ không dung nạp lactose. Ngoài ra, đậu nành còn cung cấp sắt, chất xơ, photpho, magie... cho bé.
Cá
Hầu hết các loại cá như cá hồi, cá mòi và cá ngừ đều là những thực phẩm giàu canxi. Ngoài việc giàu canxi, những loại cá này còn có hàm lượng protein và axit béo omega-6 cao.
Trái cây
Các loại trái cây như cam, quýt, kiwi,... cũng là nguồn thực phẩm bổ sung canxi cho bé rất tốt.
Kiwi là loại trái cây nhiệt đới mang lại nhiều lợi ích khi ăn thường xuyên. Kiwi cũng chứa hàm lượng lớn canxi, cứ mỗi 180g kiwi sẽ có trung bình khoảng 60mg canxi.
Cam, quýt cũng là một trong những loại quả phổ biến nhất hiện nay. Cam quýt ngoài việc cung cấp nhiều vitamin C dồi dào còn có cung cấp thêm cho cơ thể một lượng lớn canxi. Theo kết quả công bố từ Viện Dinh dưỡng Mỹ, cứ 100g cam quýt sẽ chứa khoảng 40mg canxi tự nhiên. Đây được xem là một trong số các loại quả có hàm lượng canxi cao.
Rau xanh
Các thực phẩm giàu canxi cho bé không thể không nhắc đến các loại rau xanh như cải xoăn, bông cải xanh, rau dền, giá đỗ, rau dền, rau chân vịt,… Đây đều là những thực phẩm giàu canxi cho bé ăn dặm. Hơn nữa, những loại rau xanh này cũng cung cấp chất xơ và các vi chất khác cần thiết cho sự phát triển của con.
Trứng
Trứng có thể chế biến cho trẻ từ 9 tháng tuổi trở lên. Chúng cung cấp một lượng lớn protein và vitamin và cũng là thực phẩm bổ sung canxi cho bé rất tốt, giúp xương và răng chắc khỏe.
Những thực phẩm giàu canxi có thể giúp trẻ đáp ứng nhu cầu về canxi, đồng thời tăng đề kháng và hỗ trợ sức khỏe cho trẻ. Tuy nhiên ba mẹ cần lưu ý sử dụng kết hợp các loại thực phẩm và đa dạng món ăn để cân bằng các thành phần dinh dưỡng, giúp trẻ phát triển toàn diện.