Xương khớp là một phần rất quan trọng trong cơ thể chúng ta, nó cần được bảo vệ, chăm sóc, nuôi dưỡng, và bổ sung đầy đủ dưỡng chất cần thiết. Chế độ dinh dưỡng hàng ngày đóng một vai trò đặc biệt giúp xương khớp luôn chắc khỏe, dẻo dai và tránh được tình trạng thoái hóa khớp, viêm đa khớp...
Thực tế chỉ có một chế độ ăn hợp lý cùng việc lựa chọn thực phẩm tốt cho xương khớp trong bữa ăn hàng ngày mới giúp người bệnh đủ khả năng chống lại những đợt bệnh đang tiến triển, đồng thời phòng một số bệnh mạn tính khác như: đái tháo đường, tăng huyết áp, tăng cholesterol máu... làm nặng nề thêm cho bệnh xương khớp mới.
Hãy cùng NINFOOD điểm danh những thực phẩm tốt cho xương khớp mà người bệnh cần thêm vào khẩu phần ăn mỗi ngày nhé!
Ngũ cốc và các loại hạt
Gạo lứt, lúa mỳ, lúa mạch đen… chứa nhiều carbohydrate phức hợp, nhiều vitamin và khoáng chất mang lại nguồn năng lượng tuyệt vời cho người bệnh. Ý dĩ, khoai mài, đậu hũ, sữa đậu nành, hạt bí đỏ, hạnh nhân, quả óc chó… có tác dụng bảo vệ đầu xương trước tác dụng xói mòn của độc chất trong ổ viêm.
Rau củ, trái cây
Rau xanh và trái cây là nguồn cung cấp vitamin và chất xơ cho cơ thể. Trong đó đu đủ, dứa, chanh, bưởi được xem là những loại trái cây cung cấp men kháng viêm và vitamin C, rất tốt cho người bị đau khớp. Trong các loại rau cải như bắp cải, cải thìa, cải xanh, cải xoăn, rau bina, cải mầm… có chứa nhiều vitamin K giúp tăng mật độ xương và ngăn ngừa rạn xương rất tốt cho người bệnh xương khớp, viêm đa khớp, thoái hóa khớp.
Các vitamin C, D, E và beta-caroten trong các loại rau, củ, quả màu vàng/vàng cam như cam, xoài, dâu tây, đào, táo và quả anh đào đỏ,… có tác dụng chống oxy hóa, có thể giúp phòng tránh được một số dạng viêm khớp, giúp giảm đau nhức khi mắc bệnh khớp, bảo vệ bao khớp và đầu xương, hỗ trợ trị bệnh viêm đa khớp dạng thấp. Vitamin C có tác dụng tăng tổng hợp collagen, một thành phần chính của sụn. Vitamin C và D có khả năng cải thiện bệnh viêm xương khớp. Các thức ăn chứa vitamin E có tác dụng giảm đau, chống viêm.
Các loại rau củ giàu chất chống oxy hoá quercetin như: hành ta, hành tây, tỏi, húng, mùi tây, cà rốt, rau thơm có tác dụng ức chế các hoá chất gây viêm nhiễm.
Cà chua cũng được xem như loại thực phẩm xanh mang lại rất nhiều lợi ích cho cơ thể nhờ hàm lượng lớn lycopen và chất carotenoid chống oxy hóa, cung cấp collagen và vitamin giúp ngăn ngừa lão hóa cho cơ thể. Đối với cơ xương khớp, cà chua có tác dụng bảo vệ, chống lão hóa và giảm đau nhanh chóng các khớp. Một cốc nước ép cà chua chín mỗi ngày sẽ giúp bạn bảo vệ sụn.
Một số loại gia vị
Các loại gia vị có tính ấm, giúp chống phong, hàn, thấp, giảm đau, như gừng, tỏi, nghệ, hành tím, hành tây, ớt, quế, rau thơm các loại cũng rất có ích cho người bị đau nhức khớp, nhất là khi trời lạnh.
Thực phẩm giàu axit béo omega -3
Nên ăn các loại cá có chứa nhiều acid béo omega-3 (cá hồi, cá thu, cá trích, cá mòi, cá ngừ, cá basa, cá bông lau, cá hú…), đậu nành, hạt lanh, dầu thực vật, dầu bí ngô đều tốt cho người bệnh thấp khớp. Omega-3 làm giảm quá trình sản xuất các loại hoá chất gây viêm nhiễm, xưng khuỷu khớp, ức chế các loại enzym làm tăng bệnh. Ngoài ra, cá béo còn chứa nhiều vitamin D, làm giảm tấy đỏ và giúp người bệnh dễ chịu hơn.
Dầu ôliu giàu hợp chất oleocanthal ngăn chặn các enzym tham gia vào quá trình gây viêm nhiễm. Có thể ăn bằng cách cho vào sa lát, bơ, bánh mì,… mỗi ngày một thìa cà phê.
Sữa và các loại thực phẩm chế biến từ sữa
Sữa luôn luôn là thực phẩm nên dùng trong cuộc sống hàng ngày vì chứa rất nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể. Trong sữa có chứa nhiều canxi - là thành phần cấu tạo nên xương - nên việc uống sữa đều đặn sẽ giúp chống loãng xương, giúp xương chắc khỏe. Đặc biệt tốt cho người bị thoái hóa đốt sống cổ và cột sống lưng. Tuy nhiên nên dùng loại sữa ít đường tách béo vì uống các loại sữa nguyên kem nhiều axit béo no gây tăng phản ứng viêm.
Các loại nấm
Nấm có tác dụng tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa lão hóa và hạn chế nguy cơ mắc bệnh tim mạch, béo phì, đái tháo đường, ung thư, đặc biệt là tình trạng thoái hóa xương khớp. Chế biến các món ăn từ nấm kết hợp cùng một số loại rau củ khác như cà rốt, bông cải, ớt trong các bữa ăn sẽ giúp bổ sung các vitamin A, E, C, K… giúp xương khớp dẻo dai.
Giá đỗ
Trong giá đỗ có chứa phyto-oestrogen (hormon estrogen thực vật), đặc biệt là isoflavon giúp phòng ngừa bệnh loãng xương ở phụ nữ giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh. Khi bị loãng xương, xương mỏng đi nhanh chóng và nguy cơ gãy xương ngày càng tăng cao.
Trà xanh
Trà xanh luôn được biết đến như một thức uống chứa nhiều chất chống oxy hóa giúp giảm nguy cơ loãng xương vì trong thành phần có chứa một hàm lượng đáng kể chất flavonoid. Mỗi ngày nên uống 3 - 4 cốc nước chè xanh vì chè xanh rất giàu chất chống oxy hoá.
Ngoài ra, để giúp giảm đau, chống viêm, bảo vệ lớp sụn giữa các khớp xương, nên uống đủ nước trong ngày, khoảng 2 đến 2,5 lít nước mỗi ngày.
Lưu ý những thực phẩm cần tránh khi có vấn đề xương khớp
Thực phẩm giàu phốt-pho: Phủ tạng, thịt đã qua chế biến. Nếu lượng phốt-pho cao sẽ dẫn đến giảm canxi do ức chế hấp thu. Thịt đỏ cũng chứa nhiều acid uric không tốt cho bệnh nhân bị gout.
Các sản phẩm bơ, sữa nguyên kem cần giảm vì chúng chứa nhiều chất béo bão hòa làm tăng phản ứng viêm.
Nói không với đồ ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn, thức ăn chiên quá kỹ và nhiều dầu.
Giảm muối, đường và các đồ uống ngọt cũng nên tránh bởi chúng chứa rất nhiều đường và hàm lượng phốt-pho cao. Không nên ăn thực phẩm quá mặn. Cần hạn chế lượng muối ở mức dưới 6g/ngày và đường ở mức dưới 20g/ngày.
Tránh dùng rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích thần kinh bởi các chất này thường gây co cứng cơ, giảm tác dụng của thuốc, gây bất lợi trong điều trị.